Historia szkoły w Ciścu

Do roku 1856 dzieci z Ciśca nie pobierały nauki. W roku 1856 decyzją ówczesnych władz administracyjnych, Cisiec został włączony do obwodu szkoły w Miówce za co gmina została zobowiązana do partycypowania w kosztach utrzymania nauczyciela w kwocie 75zł rocznie. Z powodu znacznej odległości rodzice nie chcieli posyłać dzieci do Milówki i rozpoczęto starania o otwarcie szkoły w Ciścu. W roku 1859 gmina zadeklarowała kwotę 200 zł rocznie na utrzymanie nauczyciela, wzniesienie własnym kosztem budynku, zapewnienie opału i wyposażenie w odpowiednie sprzęty.

W 1861 roku nastąpiło otwarcie szkoły w jednej izbie wynajętej u gospodarza. Pierwszym nauczycielem został mianowany pomocnik szkolny z Wadowic – Józef Milewski. Za jego staraniem wybudowano pierwszy drewniany budynek szkolny, w którym było również mieszkanie dla nauczyciela. Od 1 stycznia 1875 r. Szkoła należała do Rady Szkolnej Krajowej. W 1865 roku został przeniesiony do Ciśca z Kamesznicy Jan Ryczkiewicz jako dodatkowy nauczyciel, ponieważ liczba uczniów z każdym rokiem rosła. Józef Milewski po 37 latach pracy odszedł w stan spoczynku. W roku 1898 kierowanie szkołą po Józefie Milewskim przejęła nauczycielka Maria Batożanka, a po niej Antoni Ryczkiewicz, który pełnił funkcję kierownika szkoły od roku 1936. Z dniem 1 VIII 1936 r. w drodze konkursu kierownikiem szkoły został mianowany Stanisław Ziobro. Postanowieniem Rady Szkolnej z dnia 6 VIII 1877r. przekształcono szkołę etatową utrzymywaną z datków miejscowej ludności, na szkołę, która miała być utrzymana przez gminę i obszary do niej należące. W dniu 25 lipca 1910 roku Rada Szkolna Krajowa postanowiła o budowie nowego 4-klasowego budynku szkolnego. Miał to być budynek murowany mieszczący 4 sale lekcyjne, kancelarię i mieszkanie dla nauczyciela. 3 sierpnia 1910 roku odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego i fundamentów nowego budynku. Naukę w nowym budynku szkolnym rozpoczęto w dniu 30 października 1911 roku.

W latach 1903-1939 liczba uczniów w szkole wahała się od 270 do 312, a maksymalny stan powyżej 400 osiągnęła w roku 1909. Na skutek niedożywienia i złych warunków sanitarnych, mieszkańców Ciśca nawiedzały częste chorób zakaźnych, które ujemnie odbijały się na procesie dydaktyczno-wychowawczym. W maju 1879 roku szkoła w Ciścu została zamknięta z powodu krztuśca, w roku 1888 z powodu epidemii płonicy. Śmiertelność wśród uczniów była bardzo duża. Utrapieniem dla nauczycieli i szkoły było wykorzystywanie dzieci do prac polowych i gospodarczych. Niska frekwencja uczniów była przyczyną wielokrotnego zawieszania nauki w szkole przez Radę Szkolną Krajową. Nauka szkolna w zbudowanym w roku 1911 budynku szkolnym odbywała się do wybuchu II wojny światowej. W latach 1939-1940 nauka w szkole trwała nadal, ale wprowadzono dodatkowy przedmiot – język niemiecki. Od października 1940 Szkołę Ludową w Ciścu zamieniono na szkołę niemiecką. Miejscową ludność wysiedlono na Lubelszczyźnie i w okolice Sandomierza, na ich miejsce osiedlili się Niemcy. Tajne nauczanie rozpoczęto w 1941 roku w Barani Cisieckiej u Państwa Krzusów i Mrozińskich. Warunki w jednej izbie były bardzo trudne. Stanisław Tobiasz podjął starania u władz niemieckich i gminy Milówka o przystosowanie starej karczmy u Szancera. Jego starania zakończone były sukcesem. Urządzono dwie sale lekcyjne, do których przeniesiono szkołę od Pani Mrozińskiej. W ostatnim roku II wojny światowej budynek szkolny, w którym uczyła się młodzież niemiecka przeznaczono na szpital wojenny. Szpital był w szkole do dnia 6 kwietnia 1945, czyli do dnia w którym nastąpiło wyzwolenie Ziemi Żywieckiej, w tym Ciśca. Jako pierwszy do szkoły wkroczył nauczyciel Stanisław Tobiasz. Obraz, który zobaczył był przerażający. Miejscowa ludność pośpieszyła z pomocą i w ciągu kilku dni budynek został uporządkowany.

Pod koniec października 1945 roku rozpoczęto naukę. Szkołę Powszechną zamieniono na Szkołę Podstawową 7-klasową. Nauka w tym budynku trwała nieprzerwanie do 1958 roku pod kierownictwem Stanisława Tobiasza. Wyż demograficzny lat 50-tych spowodował, że budynek szkolny o 4 salach nie wystarczał. Podjęto próby rozbudowy. W roku 1958 oddano do użytku budynek, w którym były 2 sale lekcyjne, 2 pracownie, biblioteka i pomieszczenia gospodarcze. Szkoła nadal nie posiadał sali gimnastycznej i boiska sportowego o utwardzonej powierzchni. Nauka odbywała się na dwie zmiany. Praca szkoły przebiegała zgodnie z ogólnopolskim programem nauczania i wytycznymi Ministerstwa Oświaty. Funkcję kierownika od czerwca 1961 spełnił Stanisław Tobiasz. Po nim funkcję kierownika szkoły objął Kazimierz Górny. W dniu 31 X 1961 roku minęło więc 100 lat od powstania szkoły w Ciścu. W roku 1968 wprowadzono dodatkową klasę ósmą, co spowodowało zwiększenie dotychczasowej siatki godzin. W latach 70-tych podjęto nieudaną próbę reformy programowej i strukturalnej szkół przez wprowadzenie tzw. dziesięciolatki. Szkoła w Ciścu również realizowała wdrażane przez MEN programy. W tym okresie liczba uczniów wynosiła 312, a warunki lokalowe były bardzo trudne. Nauka odbywała się na 2 zmiany, w dwóch istniejących budynkach oraz w wynajmowanej sali w starej strażnicy, a następnie w nowo oddanym Domu Ludowym. Ciasnota i pogarszający się stan techniczny dostrzegał, nowy kierownik Kazimierz Górny, który kierował szkołą w latach: 1961-69. Jego starania nie zostały zakończone sukcesem, chociaż w okresie jego pracy szkoła bardzo się zmieniła, wzbogaciła się baza dydaktyczna oraz księgozbiór. Po Kazimierzu Górnym szkołą kierował przez 2 lata Józef Michalski. Od września 1971 do grudnia 1975 roku kierownikiem szkoły była Krystyna Malec. Szkoła Podstawowa w Ciścu należała wtedy do Zbiorczej Szkoły Gminnej w Węgierskiej Górce. Rozwój szkoły był zatem zależny nie tylko od kierownika danej placówki, ale również od dyrektora Zbiorczej Szkoły Gminnej. W szkole były prowadzone prace modernizacyjne i planowana rozbudowa, która nie została jednak nigdy podjęta. Od roku 1975 do 1991 szkołą kierowała Maria Póda. Dostrzegła bardzo trudne warunki lokalowe, brak sali gimnastycznej, wąskie korytarze. Podjęła wraz z władzami Gminy Węgierska Górka – naczelnikiem Tadeuszem Żyrkiem starania o budowę nowej szkoły.

W celu lepszej organizacji powołano w roku 1982 Społeczny Komitet Budowy Szkoły, na czele którego stanął Józef Kąkol. Przeprowadzono zbiórkę pieniędzy na dofinansowanie wykupu działek pod budowę nowej szkoły. Budowę rozpoczęto w roku 1983. Mimo trudności finansowych oraz trwających nadal prac budowlanych istniała potrzeba otwarcia nowej szkoły, gdyż stare wyeksploatowane budynki decyzją Sanepidu zostały zamknięte z dniem 30 czerwca 1991 roku. Po 8 latach budowy 2 września 1991 roku nastąpiło otwarcie dydaktycznej części budynku. Uroczystego otwarcia dokonali Aleksandra Bargieł – Kurator Oświaty i Wychowania, Marek Supłat – wójt Gminy Węgierska Górka i Anna Tomzik – dyrektor szkoły.